Khương hoạt – Vị thuốc khu phong, trừ thấp, chỉ thống

Khương hoạt là một vị thuốc quý trong Đông y, được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc trị bệnh do phong hàn và phong thấp gây ra. Tên khoa học của cây là Notopterygium incisum, thuộc họ Hoa tán (Apiaceae).

Theo y học cổ truyền, Khương hoạt có vị cay, đắng, tính ôn, quy vào hai kinh Bàng quang và Can. Tác dụng chính của vị thuốc là khu phong, tán hàn, trừ thấp, chỉ thống – thường dùng để chữa các chứng đau đầu, đau lưng, đau nhức mình mẩy do phong hàn thấp xâm nhập vào kinh lạc.

Khương hoạt đặc biệt có tác dụng tốt đối với chứng đau nhức vùng lưng trên, gáy, vai, cánh tay, tê dại chân tay, nhức mỏi khi thay đổi thời tiết. Ngoài ra, vị thuốc còn giúp phát tán biểu tà, hỗ trợ trị cảm mạo phong hàn, đặc biệt khi có biểu hiện đau đầu, sợ lạnh, không có mồ hôi.

Một số bài thuốc cổ phương có dùng Khương hoạt như Khương hoạt thắng thấp thang, Cửu vị khương hoạt thang... thường được sử dụng để điều trị phong thấp, đau nhức xương khớp.

Tuy nhiên, Khương hoạt có tính tán phong mạnh nên không dùng cho người huyết hư, người đang có biểu hiện nội nhiệt hoặc âm hư hỏa vượng. Khi sử dụng cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc để đạt hiệu quả tốt và tránh tác dụng không mong muốn.

Khương hoạt là vị thuốc tiêu biểu cho nguyên lý “khu phong – trừ thấp” của Đông y, hỗ trợ đắc lực trong điều trị các bệnh lý xương khớp, nhất là với người cao tuổi hoặc người lao động thường xuyên phải vận động nặng.